آیا ارزش بیت کوین را با دلار می سنجید یا دلار را با بیت کوین؟

از بین اقتصاددانان حرفه ای کمتر کسی حتی تصورش را می کند که رمزارز های جدید، با تمام تبلیغات و هیاهویی که به پا کرده اند، بتوانند ارزهای ملّی را بی ارزش کرده و کنار بزنند. در واقع به طور کلی حق با آنها است، چرا که پول متعارف خیلی خوب عمل کرده است. از لحاظ تاریخی، دلار آمریکا و سایر ذخایر ارزی، نقش خود را به عنوان یک واسطه مبادله ای و ذخیره ارزش (به عنوان دو کاربرد اصلی یک ارز) به خوبی ایفاء کرده اند. بیت کوین و مشتقّات آن از هر دو نظر ضعیف عمل کرده و هرگز نخواهند توانست هیچگونه اختلالی در پول (آن طور که ما آن را می شناسیم) ایجاد کنند.

اما این بدان معنی نیست که فناوری های جدید نمی توانند اختلالی در سیستم مالی به وجود بیاورند. اقتصاددانان سنتی اغلب از جدایی اساسی بین پول و فناوری پرداخت غافل هستند. با این حال، امروزه، مردم روز به روز کمتر از پول نقد فیزیکی استفاده می کنند. در عوض، وقتی در قبال خرید یک کالا یا دریافت یک خدمت تراکنشی را انجام می دهیم، یک رمز عددی را وارد می کنیم و این امر از طریق فناوری ای صورت می گیرد که پول را به صورت دیجیتالی در آورده و به وسیله ورودی های جدید، سیستم مالی را به چالش می کشد.

ما قبلاً نیز شاهد این نوع تغییر در جهان در حال توسعه بوده ایم، جایی که افراد به راحتی به حساب بانکی دسترسی نداشتند. به عنوان مثال، در شرق آفریقا شرکت های تلفن همراه، از بانک ها به عنوان واسطه های پرداخت، پیشی گرفتند به گونه ای که این امکان را برای مردم فراهم کردند تا بتوانند از اعتبارات تلفنی با قابلیت تبدیل به وجه نقدی را، بین یکدیگر مبادله کنند. این بدان معناست که مردم می توانستند از اعتبارات تلفنی به عنوان یک واسطه دیجیتالی برای مبادله استفاده کنند و زیرساخت های پرداخت به صورت شبکه موبایل در آمدند.

البته در اقتصاد های پیشرفته، بیشتر مصرف کنندگان با استفاده از کارت‌های اعتباری به حساب بانکی خود دسترسی دارند. به این معنی که آنها در حال حاضر نیز درگیر انتقال وجه به صورت پول دیجیتال هستند. این امر باعث شد که بانک های سنتی در ایالات متحده و اروپا به مراتب کمتر در قبال نوآوران مخرب، آسیب پذیر باشند، حتی اگر در بعضی موارد، فناوری های پرداخت الکترونیکی آنها  نامناسب و غیرقابل اعتماد باشد. علاوه بر این، برای رقابت مستقیم با بانک ها در یک سیستم  اقتصادی پیشرفته، شما باید نشان می دادید که فناوری شما با زیرساخت های موجود سازگار است و همه موانع نظارتی که در قالب یک بانک شناسایی می شوند را پشت سر می گذارد.

در اینجا بود که بیت کوین وارد میدان شد. مزیت رمزارزها این نیست که آنها ارزهای الکترونیکی هستند؛ در دنیای امروز دلار، یورو، ین و یوان همه ارزهای الکترونیکی محصوب می شوند. بلکه، مزیت رمزارزها این است که فناوری بلاک چین، یک جایگزین کامل و مستقل را بجای سیستم انتقال پرداخت سنتی ارائه نموده است؛ اما چون در ابتدا رمزارزها سر و سامان نگرفته بودند، همه مصرف کنندگان بیت کوین می بایست با یک بانک در تعامل می بودند.

این دقیقاً همان کاری بود که دو استارت آپ انجام دادند. استارت آپ Circle، که در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد  و با استفاده از بیت کوین یک سیستم پرداخت نظیر به نظیر ارائه داد و استارت آپ Ripple، که در سال ۲۰۱۲ راه اندازی شد و سیستم پرداخت برون مرزی را فراهم کرد که در ابتدا به یک واسطه پرداخت به رمزارز (XRP) متکی بود. از آنجا که XRP نیز به فناوری بلاکچین متکی بود (که در واقع یک فناوری کارآمدتر از بیت کوین بود) یک سیستم شفاف مرکزی را نیز فراهم می کرد.

خب این سیستم چه کارایی دارد؟ بانک های سنتی نیز با تکیه بر فرآیندهای تسویه حساب ناخالص بین بانکی بصورت آنی و بدون وقفه و با تکیه بر بانک مرکزی، خدمات بسیار مشابهی ارائه می دهند. بانک‌ ها با دو مشکل روبرو هستند: تغییر سیستم های قدیمی و هماهنگی در پرداخت های تعیین شده شبکه ها پر هزینه و زمانبر است و در مورد تراکنش‌های بین المللی، آنها با مشکل مدیریت نقدینگی مواجه هستند، چون هیچ بانک مرکزی جهانی وجود ندارد. در این محیط، یک سیستم کاملاً جدید مبتنی بر رمزارز (یک ارز جهانی) در ابتدا مانند یک پیشنهاد برنده به نظر می رسد.

مشکلی که وجود دارد این است که استفاده از بیت کوین و موارد مشابه آن، کاربران را ملزم به مقابله با ارزهای دیگر، نرخ ارز و موارد عدم قطعیت در مورد ارزش می کند که باعث نگرانی در مورد ارزش ذخیره پول می شود. این امر جذابیت استارت آپ هایی مانند Circle و Ripple  را کاهش می دهد و دقیقاً به همین دلیل است که آنها از رمز ارزها دور شده اند و به دنبال راه هایی برای بکار بردن فناوری خود در ارزهای سنتی و ایجاد ارتباط مستقیم با بانک ها و بانک های مرکزی بوده اند.

شما می توانید متن کامل این مقاله را در صفحه ویرگول تیهو به این نشانی مشاهده فرمایید.

نوشته شده توسط طاها تهرانی، مدیر عامل و عضو هیئت مدیره شرکت تیهو

برای تولید ثروت سه راهکار در دنیا وجود دارد:

1. سرمایه‌گذاری
2. بهره‌وری
3. استفاده به نسبتی از سرمایه‌گذاری و بهره‌وری به صورت هم زمان

با توجه به کاهش سرمایه اجتماعی، موضوع سرمایه‌گذاری در سال‌های آتی کار آسانی نبوده است؛ چراکه سرمایه اجتماعی در واقع « میزان اعتماد موجود بین افراد یک شبکه یا گروه اجتماعی» است. هرچه قدر میزان اعتماد بین افراد یک گروه اجتماعی بیشتر باشد آن گروه از سرمایه اجتماعی بالاتری برخوردار است که این مهم می‌تواند به تسریع امور کمک کرده و موجبات اجرای طرح‌های بسیاری را فراهم کند. از این رو ایجاد فرصت مشارکت برای افراد‌، اولین بستر برای تولید سرمایه اجتماعی است‌. ارزیابی سرمایه اجتماعی در سطح یک کشور در سه بعد قابل بررسی است:

1. میزان اعتماد موجود بین افراد:  که در کشور ما متاسفانه این بعد‌، یعنی میزان اعتماد مردم به یکدیگر پایین است‌. مصداق آن را می‌توان در میزان تضمین‌ها و وثایق مورد نیاز برای به انجام رساندن یک معامله مشاهده کرد‌.
2. میزان اعتماد به یک کشور در عرصه جهانی‌: در این بعد نیز به نظر می‌رسد‌ کشور ما با چالش‌های اعتمادسازی جدی در عرصه جهانی روبه‌روست که از نمودهای عینی آن می‌توان از تحریم‌ ها در عرصه های گوناگون نام برد‌.
3.  میزان اعتماد مردم یک کشور به نهادهای قانونی حاکم برآن: همانند میزان اعتماد مردم به دولت، که اغلب تصمیم‌گیری‌های حساس و کلان کشور به پشتوانه همین بعد از سرمایه اجتماعی است و موضوع هم روشن‌تر از آن است که نیاز به توضیح داشته باشد‌.

در نتیجه تمرکز بر بهره‌وری از منابع موجود و تولید ثروت از این طریق بهترین و اقتصادی ‌ترین راهکار تولید ثروت است.

افزایش بهره‌وری از منابع، می بایست با مطالعه و انجام تحقیق و توسعه انجام شود، چراکه نرخ بازگشت سرمایه در بخش تحقیق و توسعه سه هزار درصد است. در این میان مسئله حائز اهمیت توانایی تأمین هزینه های پژوهشی، مدیریت فرایندهای تحقیق و توسعه و نیز  توانایی استفاده از یافته‌های تحقیقات توسط خرده مالکین و کشاورزان خرد است؛ که به تنهایی قادر به مدیریت این مسائل نیستند.  در دنیا برای این‌گونه فعالیت‌ها، ساختارهای مختلفی همچون تعاونی ها و غیره ایجاد شده است. یکی از این ساختارهای ناشناخته در دنیا، خوشه اقتصادی موضوعی نام دارد. این گونه از خوشه‌ اقتصادی در کشورهایی با سرمایه اجتماعی پایین به‌طور طبیعی متولد نمی‌شوند و لازم است از طریق مراکز دولتی و یا مراکز دارای اعتبار در میان جامعه ایجاد شوند.

ویژگی ها و مزایای خوشه اقتصادی موضوعی:

ویژگی خوشه‌های اقتصادی این است که تعداد بیشماری از شرکت ها و تولیدکنندگان کوچک و رقیب هم عضو یک خوشه می‌شوند؛ و با این عضویت هزینه‌های مختلف خوشه از جمله هزینه تحقیق و توسعه بین اعضای خوشه تسهیم می‌شود. دومین ویژگی اعضای خوشه پس از کوچک و رقیب بودن، داشتن چالش و فرصت مشترک است که باعث می شود تا در پیدا کردن راهکار  برای چالش ها و استفاده از فرصت ها کوشش مضاعف و جمعی رخ دهد. اصلی ترین مزیت خوشه‌های اقتصادی برای اعضای خوشه، بهره مندی اعضا از نمانام (brand) در وهله اول و تسهیم هزینه‌های مختلف بین اعضای خوشه می باشد.

از دیگر مزایای خوشه سازی می توان به موارد زیر اشاره داشت:

•  خوشه‌سازی بسیج منابع مالی و انسانی را تسهیل می‌کند.
• در خوشه‌سازی سرمایه‌گذاری به مراحل کوچک و با خطرپذیری پایین تقسیم می‌شود.
• خوشه‌سازی بستری برای صعود و بالندگی شرکت‌های کوچک فراهم می‌آورد.
• شرکت‌ها درخوشه‌سازی، امکان انباشت سرمایه و مهارت‌ها را برای یکدیگر اغلب ناخواسته و گاهی آگاهانه به وجود می­آورند.
• خوشه‌سازی افزایش قدرت رقابت‌پذیری در بازارهای جهانی و توان صادراتی را بوجود می‌آورد.
• تکرارپذیری و قابلیت گسترش خوشه  و ایحاد امکان ارتباط با سایر مناطق

سرمایه اجتماعی اعضای خوشه اقتصادی فلسفه وجودی آن‌ها است چراکه سود اعضاء در گرو سود دیگران است، نه در گرو زیان دیگران.

ذینفعان خوشه:

یک خوشه تنها شامل واحدهای کسب وکار (Enterprises) نیست که تولیدات و یا خدمات مشخص خوشه را تولید و ارائه می‌کنند، بلکه تأمین‌کنندگان مواد اولیه، پیمانکاران فرعی، خریداران، صادرکنندگان، تأمین‌کنندگان ماشین‌آلات، نهادهای مختلف پشتیبان، مشاوران، خدمات عمومی، واحدهای مربوط به سامانه حمل و نقل و سایر تأمین‌کنندگان که تولید در خوشه را به صورت مستقیم و غیرمستقیم تسهیل می‌کنند را نیز در بر می‌گیرد. همچنین در کنار این‌ها، گروه‌های دیگری از فعالان مثل اتحادیه‌ها، گروه‌های همیار، تعاونی‌ها و NGO‌ها که ترغیب کننده کسب وکار بخش‌های مختلف خوشه هستند نیز قرار می‌گیرند. به مجموعه‌های اشاره شده «ذینفعان خوشه» گفته می‌شود.

یکی از اصلی ترین شعارهای بزرگان کسب‌وکار در دنیا این است که شما قبل از تولید، ابتدا باید بتوانید محصول را بفروشید و سپس باید مبادرت به تولید کنید. متاسفانه ما در کشور بالعکس این شعار عمل می‌کنیم؛ یعنی ابتدا به خرده مالکان تسهیلات می‌دهیم تا تولید کنند اما برای اینکه باید به چه جامعه هدفی بفروشند، چگونه باید بفروشد، چگونه باید بسته‌بندی کند،  با چه نمانامی باید بفروشد، با چه فرایندی باید محصول را به بازار برساند و خیلی چرا های دیگر آنها را دست‌تنها می‌گذاریم! و برای آن برنامه ریزی نداریم.

با تشکیل خوشه‌های اقتصادی موضوعی این چراها پاسخ علمی پیدا خواهند کرد و به تولیدکنندگان یعنی اعضای خوشه کمک می‌شود تا از  زنجیره کامل بهره مند شوند.

امروزه می توانیم با  پرداختن به دو موضوع اشتراک اقتصادی و موبایلیتی تمامی مشاغل سنتی را به مشاغل مدرن تبدیل کنیم.

شما می توانید جهت آشنایی بیشتر با مفهوم خوشه اقتصادی موضوعی ابن مقاله را به صورت کامل تر در پست ویرگول شرکت سرمایه گذاری تیهو مشاهده فرمایید.

نوشته شده توسط مهندس خسرو سلجوقی، کارآفرین اجتماعی و عضو هیئت مدیره مجموعه نادهی

کانال تلگرامی راه اندازی خوشه های اقتصادی موضوعی : https://t.me/+PWh3GsmVORU1MGY0