خوشه اقتصادی موضوعی۲

در مقاله قبلی خوشه های اقتصادی موضوعی بیان شد که خوشه های اقتصادی را شرکت‌های کوچک و رقیب که با چالش‌ها و فرصت‌های مشترک مواجه هستند، تشکیل می دهند و اصلی ترین ارزش‌افزوده یک خوشه اقتصادی در نمانام (Brand) سازی است که می‌تواند در بازارهای داخلی و جهانی در مقابل حضور تعداد زیادی شرکت کوچک و رقیب هم، یک شرکت یکتا بنام خوشه اقتصادی موضوعی حضور داشته باشد .

همچنین بیان کردیم که برای حصول نتیجه قابل قبول در هر زمینه ای، باید به طور صحیح از تحقیق و توسعه یاری جست و چون شرکت های کوچک از توانایی مالی کافی برخوردار نیستند، این خوشه های اقتصادی موضوعی هستند که باید وظیفه تحقیق و توسعه را به دوش بکشند. اهمیت و ارزشمندی تحقیق و توسعه را، محاسبات میانگین نرخ بازگشت سرمایه در زمینه های مختلف در جهان نشان می‌دهد که به شرح زیر است:

کشاورزی ۴ الی ۱۲ درصد

صنعت ۱۰ تا ۲۰ درصد

صنایع پیشرفته ۴۰ درصد

صنایع نظامی ۵۰ درصد

کشورگشایی ۱۰۰ درصد

مواد مخدر ۳۰۰ درصد

تحقیق و توسعه ۳۰۰۰ درصد

به عنوان مثال تحقیق توسعه در یک خوشه اقتصادی فعال در حوزه کشاورزی شامل مواردی چون:

تحقیق و توسعه در انتخاب بذر مناسب و سازگار با محیط
تحقیق و توسعه در میزان آبدهی، زمان آبدهی و …
تحقیق و توسعه در میزان کود دهی، زمان کود دهی
تحقیق و توسعه در زمان برداشت، نوع برداشت و زمان برداشت و …
تحقیق و توسعه در نوع بسته‌بندی، نگهداری، بازاریابی و تبلیغات
تحقیق و توسعه در پایش بازار و خدمات پس از فروش و کنترل بازار برای حضور مداوم و مواردی از این دست می باشد.

فرق هولدینگ کمپانی با خوشه اقتصادی چیست؟

در هلدینگ کمپانی این مادر است که دارای فرزند می‌شود. در حقیقت هلدینگ با هدف خرید سهام شرکت‌های مختلف و ایجاد یک زیرمجموعه گسترده تشکیل می شود، به‌گونه‌ای که با به دست آوردن کنترل یک یا چند شرکت، بازار را قبضه کرده و به‌نوعی انحصار آن حوزه را به دست آورد؛ اما در خوشه اقتصادی، این فرزندان موجود (شرکت‌های کوچک و رقیب) هستند که به دنبال داشتن یک مادر قوی، مدیر و مدبر هستند. این مادر عامل توسعه خوشه CDA (Cluster Development Agent) نامیده می‌شود و باید ویژگی لازم برای مدیریت خوشه را داشته باشد.

هر چند در ایران، اصطلاح CDA، عمومیت بیشتری یافته است؛ اما اصطلاح CDE به معنای مجری توسعه خوشه های کسب و کار نیز در بسیاری از کشورها استفاده می شود. در هر صورت CDA و یا CDE، نقش حیاتی را در برنامه های توسعه ی خوشه ایفا مینمایند. میتوان گفت که CDA به عنوان عامل و شخص تمرکز دارد، در حالی که منظور از CDE، بیشتر به معنای تیم توسعه ی خوشه های کسب و کار، کاربرد دارد.

فلسفه تشکیل شرکت‌های خوشه‌ای:

فسلفه اصلی تشکیل شرکت های خوشه ای، تغییر در ساختار صنعتی و ترویج این ساختار به‌سوی بهره وری از صنایع کوچک است. تجمیع صنایع کوچک و متوسط و سازمان‌دهی آن‌ها در قالب خوشه‌های اقتصادی، هم موجب توانمند سازی و رشد سودسازی آن ها شده و هم توانایی رقابت در عرصه های داخلی بین الملل تحت یک نمانام قدرتمند را برای آنها فراهم می آورد.

صنایع کوچک نسبت به صنایع بزرگ دارای مزایایی نظیر : توانایی ایجاد ارزش‌افزوده، نوآوری، اشتغال آفرینی، انعطاف‌پذیری و همچنین محدودیت‌هایی از قبیل قدرت مالی پایین، عدم توانایی تحقیق و توسعه و بازاریابی می باشند که به واسطه تشکیل خوشه های اقتصادی این محدودیت ها به مزیت های رقابتی تبدیل می شود.

انتظارات از شرکت خوشه عبارتند از :

نقش آفرینی به‌عنوان صنایع جامع (مادر)
کمک در افزایش سطح رقابت‌پذیری
کاهش موانع از اندازه بنگاه‌ها و حمایت از کار جمعی
نقش آفرینی به‌عنوان یکی از عاملان توسعه خوشه در بخش ذی‌ربط

این شرکت با تعداد وسیعی از فناوری‌ها سروکار دارد، مقدار حجم قطعات و محصولات بسیار زیاد است و به‌عبارت‌دیگر این خوشه به‌عنوان لوکوموتیو حرکت بسیاری از صنایع دیگر است.

اختیارات شرکت خوشه عبارتند از:

شناسایی و معرفی خوشه‌های مرتبط با مأموریت‌های شرکت در مناطق مختلف کشور
اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در بخش فعالیت‌های مربوط به مزایای خوشه‌ها و توسعه خوشه‌ها در بخش
انتخاب و اولویت‌گذاری توسعه خوشه‌ها از میان خوشه‌های بالفعل و بالقوه بر اساس معیارهای گزینش
هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی توسعه خوشه‌ها
نظارت بر اجرا و ارائه گزارش عملکرد

اهداف نهایی خوشه اقتصادی عبارت است از :