با شروع انقلاب صنعتی چهارم از سال ۲۰۰۸ و ظهور تکنولوژی های جدید مانند واقعیت مجازی، هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و بلاکچین، شاهد آن هستیم که روز به روز رویکرد ما به زندگی متفاوت تر شده و بایستی منتظر ایجاد تحولات بنیادینی در صنایع باشیم. به طور مثال، ظهور بلاکچین تحولات عظیمی را در حوزه بانکداری رقم خواهد زد که درحال حاضر نیز، بانک های مرکزی کشورها با در حال جدال با چالش های پیش آمده از این هستند. در این مقاله قصد داریم تا به یکی از چالش های حوزه مالی و بانکداری که با ظهور تکنولوژی بلاکچین شکل گرفته است اشاره داشته باشیم:
آیا ارزش بیت کوین را با دلار می سنجید یا دلار را با بیت کوین؟
از بین اقتصاددانان حرفه ای کمتر کسی حتی تصورش را می کند که رمزارز های جدید، با تمام تبلیغات و هیاهویی که به پا کرده اند، بتوانند ارزهای ملّی را بی ارزش کرده و کنار بزنند. در واقع به طور کلی حق با آنها است، چرا که پول متعارف خیلی خوب عمل کرده است. از لحاظ تاریخی، دلار آمریکا و سایر ذخایر ارزی، نقش خود را به عنوان یک واسطه مبادله ای و ذخیره ارزش (به عنوان دو کاربرد اصلی یک ارز) به خوبی ایفاء کرده اند. بیت کوین و مشتقّات آن از هر دو نظر ضعیف عمل کرده و هرگز نخواهند توانست هیچگونه اختلالی در پول (آن طور که ما آن را می شناسیم) ایجاد کنند.
اما این بدان معنی نیست که فناوری های جدید نمی توانند اختلالی در سیستم مالی به وجود بیاورند. اقتصاددانان سنتی اغلب از جدایی اساسی بین پول و فناوری پرداخت غافل هستند. با این حال، امروزه، مردم روز به روز کمتر از پول نقد فیزیکی استفاده می کنند. در عوض، وقتی در قبال خرید یک کالا یا دریافت یک خدمت تراکنشی را انجام می دهیم، یک رمز عددی را وارد می کنیم و این امر از طریق فناوری ای صورت می گیرد که پول را به صورت دیجیتالی در آورده و به وسیله ورودی های جدید، سیستم مالی را به چالش می کشد.
ما قبلاً نیز شاهد این نوع تغییر در جهان در حال توسعه بوده ایم، جایی که افراد به راحتی به حساب بانکی دسترسی نداشتند. به عنوان مثال، در شرق آفریقا شرکت های تلفن همراه، از بانک ها به عنوان واسطه های پرداخت، پیشی گرفتند به گونه ای که این امکان را برای مردم فراهم کردند تا بتوانند از اعتبارات تلفنی با قابلیت تبدیل به وجه نقدی را، بین یکدیگر مبادله کنند. این بدان معناست که مردم می توانستند از اعتبارات تلفنی به عنوان یک واسطه دیجیتالی برای مبادله استفاده کنند و زیرساخت های پرداخت به صورت شبکه موبایل در آمدند.
البته در اقتصاد های پیشرفته، بیشتر مصرف کنندگان با استفاده از کارتهای اعتباری به حساب بانکی خود دسترسی دارند. به این معنی که آنها در حال حاضر نیز درگیر انتقال وجه به صورت پول دیجیتال هستند. این امر باعث شد که بانک های سنتی در ایالات متحده و اروپا به مراتب کمتر در قبال نوآوران مخرب، آسیب پذیر باشند، حتی اگر در بعضی موارد، فناوری های پرداخت الکترونیکی آنها نامناسب و غیرقابل اعتماد باشد. علاوه بر این، برای رقابت مستقیم با بانک ها در یک سیستم اقتصادی پیشرفته، شما باید نشان می دادید که فناوری شما با زیرساخت های موجود سازگار است و همه موانع نظارتی که در قالب یک بانک شناسایی می شوند را پشت سر می گذارد.
در اینجا بود که بیت کوین وارد میدان شد. مزیت رمزارزها این نیست که آنها ارزهای الکترونیکی هستند؛ در دنیای امروز دلار، یورو، ین و یوان همه ارزهای الکترونیکی محصوب می شوند. بلکه، مزیت رمزارزها این است که فناوری بلاک چین، یک جایگزین کامل و مستقل را بجای سیستم انتقال پرداخت سنتی ارائه نموده است؛ اما چون در ابتدا رمزارزها سر و سامان نگرفته بودند، همه مصرف کنندگان بیت کوین می بایست با یک بانک در تعامل می بودند.
این دقیقاً همان کاری بود که دو استارت آپ انجام دادند. استارت آپ Circle، که در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد و با استفاده از بیت کوین یک سیستم پرداخت نظیر به نظیر ارائه داد و استارت آپ Ripple، که در سال ۲۰۱۲ راه اندازی شد و سیستم پرداخت برون مرزی را فراهم کرد که در ابتدا به یک واسطه پرداخت به رمزارز (XRP) متکی بود. از آنجا که XRP نیز به فناوری بلاکچین متکی بود (که در واقع یک فناوری کارآمدتر از بیت کوین بود) یک سیستم شفاف مرکزی را نیز فراهم می کرد.
خب این سیستم چه کارایی دارد؟ بانک های سنتی نیز با تکیه بر فرآیندهای تسویه حساب ناخالص بین بانکی بصورت آنی و بدون وقفه و با تکیه بر بانک مرکزی، خدمات بسیار مشابهی ارائه می دهند. بانک ها با دو مشکل روبرو هستند: تغییر سیستم های قدیمی و هماهنگی در پرداخت های تعیین شده شبکه ها پر هزینه و زمانبر است و در مورد تراکنشهای بین المللی، آنها با مشکل مدیریت نقدینگی مواجه هستند، چون هیچ بانک مرکزی جهانی وجود ندارد. در این محیط، یک سیستم کاملاً جدید مبتنی بر رمزارز (یک ارز جهانی) در ابتدا مانند یک پیشنهاد برنده به نظر می رسد.
مشکلی که وجود دارد این است که استفاده از بیت کوین و موارد مشابه آن، کاربران را ملزم به مقابله با ارزهای دیگر، نرخ ارز و موارد عدم قطعیت در مورد ارزش می کند که باعث نگرانی در مورد ارزش ذخیره پول می شود. این امر جذابیت استارت آپ هایی مانند Circle و Ripple را کاهش می دهد و دقیقاً به همین دلیل است که آنها از رمز ارزها دور شده اند و به دنبال راه هایی برای بکار بردن فناوری خود در ارزهای سنتی و ایجاد ارتباط مستقیم با بانک ها و بانک های مرکزی بوده اند.
شما می توانید متن کامل این مقاله را در صفحه ویرگول تیهو به این نشانی مشاهده فرمایید.
نوشته شده توسط طاها تهرانی، مدیر عامل و عضو هیئت مدیره شرکت تیهو
